Φυτικές ίνες στην ΙΦΝΕ: Ναι ή όχι; Τι ρόλο παίζει το Βουτυρικό;

Η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τεκμηριωμένα πολύ σημαντική για την εντερική – και όχι μόνο υγεία. Θεωρείται μάλιστα ένας από τους παράγοντες πρόληψης των εντερικών φλεγμονών. Ένας από τους λόγους είναι ότι όταν βρεθούν στο έντερο παράγονται ουσίες, όπως το βουτυρικό οξύ, που έχουν ευεργετικες ιδιότητες.

Ισχύει όμως ο προστατευτικός ρόλος των φυτικών ινών όταν έχουν ήδη εκδηλωθεί εντερικές φλεγμονές, όπως η νόσος Crohn ή η Ελκώδης Κολίτιδα;

Φυτικές ίνες, Βουτυρικό Οξύ, και Υγεία του Εντέρου

Οι φυτικές ίνες είναι μια ειδική κατηγορία υδατανθράκων που περιέχονται σε δημητριακά, σπόρους, λαχανικά, και φρούτα, και ο οργανισμός μας δεν μπορεί να τους πέψει. Κάποιες από αυτές τις ίνες, πέπτονται από το εντερικό μικροβίωμα, τους μικροοργανισμούς δηλαδή που αποικούν στο έντερό μας.

Αυτή η διαδικασία ελευθερώνει στο έντερο σημαντικές ουσίες. Ουσίες που παίζουν ρόλο όχι μόνο στην καλή υγεία του εντέρου, αλλά και ολόκληρου του οργανισμού, καθώς μπορούν να απορροφηθούν στην κυκλοφορία του αίματος.

Από αυτές ξεχωρίζει το βουτυρικό οξύ. Σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες το βουτυρικό οξύ έχει πολλαπλά οφέλη στο έντερο, καθώς συμβάλλει:

• Στην αναγέννηση του εντερικού επιθηλίου: πρόκειται για το εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου, που αποτελεί τη βασική δομή του λεγόμενου εντερικού φραγμού.
• Στην αναστολή της φλεγμονής: το βουτυρικό οξύ έχει φανεί στις επιστημονικές μελέτες ότι βοηθάει στη μείωση της ενεργοποίησης της φλεγμονής στο έντερο.
• Στο υγιές μικροβίωμα: Όπως αναφέραμε, στο έντερο αποικεί ένα σύνολο μικροοργανισμών. Κάποια από αυτά είναι φιλικά προς τον οργανισμό μας και κάποια εν δυνάμει βλαβερά. Αν δηλαδή πολλαπλασιαστούν πέρα από το φυσιολογικό προκαλούν προβλήματα. Για την υγεία του εντέρου και όλου του οργανισμού, η ισορροπία μεταξύ αυτών των μικροοργανισμών είναι σημαντική.

Φυτικές ίνες και Εντερικές Φλεγμονές

Η ΙΦΝΕ είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του εντέρου. Διακρίνεται στη νόσο του Crohn και στην Ελκώδη Κολίτιδα. Εκτός από τις διαφορές στο σημείο εκδήλωσης της φλεγμονής και κάποια συμπτώματα, οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει βασικά κοινά χαρακτηριστικά στην εκδήλωση τους:

• Υπερ-ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος: για κάποιους λόγους, όχι ακόμα ξεκάθαρους, το ανοσοποιητικό σύστημα στο έντερο διεγείρεται και ενεργοποιεί διαδικασίες φλεγμονής.
• Η ανισορροπία στο εντερικό μικροβίωμα
• Οι διαταραχές στη δομή του εντερικού φραγμού, του εσωτερικού τοιχώματος δηλαδή του εντέρου

Οι φυτικές ίνες φαίνεται ότι αποτελούν έναν από τους παράγοντες που μειώνουν την πιθανότητα εκδήλωσης της ΙΦΝΕ, χάρη στις ουσίες που παράγονται στο έντερο, όπως το βουτυρικό οξύ που περιγράψαμε παραπάνω.

Το ερώτημα που προκύπτει εύλογα, είναι αν οι φυτικές ίνες βοηθούν και στη διαχείριση της ΙΦΝΕ.

Οι επιστήμονες συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι ναι μπορούν να βοηθήσουν. Θα πρέπει μάλιστα, να αποτελούν μέρος της διατροφής των ατόμων που ταλαιπωρούνται από φλεγμονές στο έντερο. Κι αυτό γιατί όπως περιγράψαμε προηγουμένως, οδηγούν στην παραγωγή βουτυρικού οξέος που βοηθάει πολύπλευρα στην εντερική φλεγμονή.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι συστάσεις για την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες αφορούν σε περιόδους ύφεσης της φλεγμονής. Αυτό σχετίζεται με την ιδιότητα των φυτικών ινών να διογκώνονται στο έντερο, απορροφώντας νερό και να επηρεάζουν επίσης σημαντικά τον όγκο του περιεχομένου του εντέρου και την κινητικότητά του. Έτσι, όταν κάποιος είναι σε έξαρση της φλεγμονής, θα πρέπει να αποφεύγει την κατανάλωση φυτικών ινών για να μην επιβαρυνθούν τα συμπτώματα. Ειδικά στην περίπτωση που μιλάμε για την ύπαρξη απόφραξη ή συριγγίων ^(1-3).

Βέβαια, εκτός από την κατανάλωση φυτικών ινών, μπορεί κάποιος να πάρει ως συμπλήρωμα βουτυρικό, ώστε να επωφεληθεί από τις ιδιότητες του, τόσο σε περιόδους ύφεσης, αλλά και έξαρσης της νόσου. Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν μάλιστα ότι η συμπληρωματική λήψη βουτυρικού μπορεί να συμβάλλει στη διαχείριση της εντερικής φλεγμονής ^(3-5).

Butidep με Βουτυρικό για τη Διαιτητική Αγωγή στην Εντερική Φλεγμονή

Tο Butidep είναι ένα τρόφιμο για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς για τη διαιτητική αγωγή των φλεγμονωδών διαταραχών του εντέρου. Περιέχει δύο τύπους κάψουλας, μια λευκή και μια μπλε, που λαμβάνονται μαζί λίγο πριν από το κυρίως γεύμα ή αμέσως μετά.

Λευκή κάψουλα με Βουτυρικό Ασβέστιο DR Caps:
Πρόκειται για μία πρόδρομη ουσία, που όταν βρεθεί στο έντερο θα μετατραπεί σε βουτυρικό οξύ. Η τεχνολογία παρασκευής του είναι με τη μορφή βραδείας αποδέσμευσης για να απελευθερωθεί στο έντερο. Επίσης, έχει υποστεί επεξεργασία για να αποφευχθεί η δυσάρεστη γεύση του.

Μπλε κάψουλα με Γλουταμίνη, Βιταμίνη D και Τρυπτοφάνη:
Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι η Γλουταμίνη ^(6,7), η Βιταμίνη D^(8,9), και η Τρυπτοφάνη⁽¹⁰⁾, βοηθούν και αυτές στην ενίσχυση του εντερικού φραγμού, στην αναστολή της φλεγμονής, και στο ισορροπημένο μικροβίωμα.

Πηγές

1. Di Rosa C, Altomare A, Imperia E, Spiezia C, Khazrai YM, Guarino MPL. The Role of Dietary Fibers in the Management of IBD Symptoms. Nutrients. 2022 Nov 11;14(22):4775. doi: 10.3390/nu14224775.
2. Owczarek D, Rodacki T, Domagała-Rodacka R, Cibor D, Mach T. Diet and nutritional factors in inflammatory bowel diseases. World J Gastroenterol. 2016 Jan 21;22(3):895-905. doi: 10.3748/wjg.v22.i3.895.
3. Couto MR, Gonçalves P, Magro F, Martel F. Microbiota-derived butyrate regulates intestinal inflammation: Focus on inflammatory bowel disease. Pharmacol Res. 2020 Sep;159:104947. doi: 10.1016/j.phrs.2020.104947.
4. Li G, Lin J, Zhang C, Gao H, Lu H, Gao X, Zhu R, Li Z, Li M, Liu Z. Microbiota metabolite butyrate constrains neutrophil functions and ameliorates mucosal inflammation in inflammatory bowel disease. Gut Microbes. 2021 Jan-Dec;13(1):1968257. doi: 10.1080/19490976.2021.1968257.
5. Recharla N, Geesala R, Shi XZ. Gut Microbial Metabolite Butyrate and Its Therapeutic Role in Inflammatory Bowel Disease: A Literature Review. Nutrients. 2023 May 11;15(10):2275. doi: 10.3390/nu15102275.
6. Rao R, Samak G. Role of Glutamine in Protection of Intestinal Epithelial Tight Junctions. J Epithel Biol Pharmacol. 2012 Jan;5(Suppl 1-M7):47-54. doi: 10.2174/1875044301205010047. 
7. Perna S, Alalwan TA, Alaali Z, Alnashaba T, Gasparri C, Infantino V, Hammad L, Riva A, Petrangolini G, Allegrini P, Rondanelli M. The Role of Glutamine in the Complex Interaction between Gut Microbiota and Health: A Narrative Review. Int J Mol Sci. 2019 Oct 22;20(20):5232. doi: 10.3390/ijms20205232.
8. Yamamoto EA, Jørgensen TN. Relationships Between Vitamin D, Gut Microbiome, and Systemic Autoimmunity.Front Immunol. 2020 Jan 21;10:3141. doi: 10.3389/fimmu.2019.03141.
9. Nielsen OH, Hansen TI, Gubatan JM, Jensen KB, Rejnmark L. Managing vitamin D deficiency in inflammatory bowel disease. Frontline Gastroenterol. 2019 Oct;10(4):394-400. doi: 10.1136/flgastro-2018-101055.
10. Taleb S. Tryptophan Dietary Impacts Gut Barrier and Metabolic Diseases. Front Immunol. 2019 Sep 10;10:2113. doi: 10.3389/fimmu.2019.02113.